Afrika ülkeleri, son yıllarda yaşanan askeri darbelerle dünyanın gündemini meşgul ediyor.
Nijer’in ardından Gabon’da yaşananlar, kıta ülkelerindeki sivil yönetimlerin genel yapı itibarıyla kırılgan olduğunu gösteriyor.
Afrika’da darbeler zinciri
Yeniden askeri müdahalelerle gündeme gelen Afrika’da son yıllarda çok sayıda darbe yaşandı.
Gine, Sudan, Çad, Mali, Burkina Faso ve Nijer’in ardından Gabon’da da tartışmalı seçim sonrası ordu yönetime el koyduğunu açıkladı.
Sudan
Sudan’da 1989’da darbeyle devletin başına geçen Ömer el-Beşir, Nisan 2019’da askeri müdahaleyle devrildi. Darbe sonrası iç savaşa sürüklenen ülkede henüz istikrar sağlanamadı.
Burkina Faso
Bağımsızlığını kazandığı 1960’tan bu yana birçok askeri darbe gören Burkina Faso’da da ordu, ülkedeki güvenlik durumunu gerekçe göstererek Eylül 2020’de iktidara el koydu ve Yüzbaşı İbrahim Traore ülkenin lideri oldu.
Mali
Mali’de Ağustos 2020’de İbrahim Baubacar Keita’nın devrilmesiyle başa geçen cunta, geçiş sürecinin sivil kanadının kilit konumdaki askerleri kabine dışında bırakmak istemesi üzerine Mayıs 2021’de yeni bir darbe daha yaptı.
Gine
Mali’nin komşusu Gine’de de devrik lider Alpha Conde’nin Anayasa’yı değiştirerek 3’üncü dönem de cumhurbaşkanı adayı olması ülkede darbeye giden sürecin başlangıcı oldu.
82 yaşındaki Conde, yaş ortalamasının 18 olduğu Gine’de Ekim 2020’de 3’üncü kez seçilerek başa gelmeyi başarsa da iktidarı hayal ettiği gibi olmadı.
Conde, 6 Eylül 2021 tarihinde 2018’de oluşturduğu elit timin başına bizzat getirdiği Yarbay Mamady Doumbouya tarafından devrildi.
Nijer
Nijer’de ise 2021 seçimlerini kazanan Cumhurbaşkanı Muhammed Bazum, kendilerine “Vatanı Koruma Ulusal Konseyi” adını veren bir grup asker tarafından 26 Temmuz’da yapılan darbeyle devrildi.
Çad
General Muhammed İdris Debi İtno, Çad Devlet Başkanı olan babası İdris Debi’nin ölümünün ardından Nisan 2021’de ülke yönetimine el koydu.
France 24’te yer alan bilgiye göre, Çad yasaları, parlamento başkanının cumhurbaşkanı olması gerektiğini söylüyordu. Ancak “istikrarın sağlanması” adına askeri konsey devreye girerek parlamentoyu feshetti.
Debi’nin oğlu geçici başkan seçildi ve 18 aylık seçimlere geçiş sürecine öncülük etti. Gücün anayasaya aykırı bir şekilde devredilmesi, başkent Encemine’de ordu tarafından bastırılan ayaklanmalara yol açtı.
Gabon
Son olarak Gabon’da, hafta sonu yapılan tartışmalı seçimlerin ardından bir grup asker, yönetime koyduklarını, seçimlerin iptal edildiğini ve ülke sınırlarının kapatıldığını açıkladı.
2019’da yaşanan darbe
Afrika’daki darbe silsilesinin son durağı olan Gabon’da 2019’da da darbe girişimi olmuştu.
Afrika’nın istikrarlı ülkelerinden biri olarak görülen Gabon’da, Cumhurbaşkanı Ali Bongo’nun yurt dışında olduğu sırada Teğmen Kelly Ondo Obiang liderliğindeki bazı askerler, 7 Ocak 2019’da ulusal radyoyu ele geçirerek bildiri okudu.
İsyancı askerler, Gabon Ulusal Jandarma Müdahale Birimi tarafından yakalandı.
